Foto: Socks studio
Evropske putnike je tek krajem XIX veka put doveo do bajkovitog grada u pustinji. Grad je postao svetski poznat jer je njegov bajkoviti šarm predstavljao zgodne kulise za snimanje filma „Hiljadu i jedna noć“ 1974. Stari grad Šibam je 1982. uvršten na Uneskov spisak Spomenika kulturne baštine.
Grad Šibam u istočnom Jemenu je naseljen još od III veka pre nove ere. Položaj naselja nije slučajno odabran: naselje je građeno u srednjem toku vadija - korita reke koje je povremeno ispunjeno vodom. Cela pokrajina je dobila ime po vadiju koji kroz nju protiče – po Vadi Hadramautu, najvećem povremenom rečnom toku na celom Arabijskom poluostrvu. Zbog svog položaja, grad je bio stecište trgovaca začinima i drugim artiklima. Pre islamizacije je predstavljao prestonicu antičke kraljevine Hadramauta.
Foto: Ngyra
Povoljan položaj je nosio sa sobom i izloženost napadima nomadskih plemena, pa su u zgradama donje prostorije bile namenjene za čuvanje stoke, a gornje su bile za stanovanje (poput rimskih insula). Manjak plodnog zemljišta je bio dodatni razlog za graditelje da baziraju rast grada na vertikalnu osu tako da se grad vremenom širi u visinu a površina mu ostaje relativno mala. Zgrade imaju od 5 do čak 11 spratova, a neke su visoke i po 30 m. Unutrašnje konstrukcije su od drvenih greda.
Većina zgrada u Šibamu datira iz XVI veka, iako je neophodno svaku zgradu povremeno obnavljati. Zgrade su građene od cigli sačinjenih od gline pomešane sa slamom. Tako napravljena smesa se sipa u drveni četvrtasti kalup da bi se dobio oblik nalik cigli, a zatim se nekoliko dana suši na suncu. Ovaj tip gradnje je fascinantan i zbog svoje ekološke strane- korišćeni su prirodni resursi i nema nikakve opasnosti za okolinu.
Šibam predstavlja jedan od prvih primera urbanog planiranja koje uključuje višespratnice. Ovaj grad se može posmatrati kao svojevrsni muzej na otvorenom: tu ljudi i dalje na isti način kao pre pet stotina godina prave materijal za obnovu petstotinak gusto poređanih zgrada, odvojenih pravim ulicama. Šibam predstavlja izraz praktičnih potreba stanovnika pustinje usklađenih sa mogućnostima koje ona pruža. Visoke zgrade u zemljanim tonovima, sa fino rezbarenim prozorskim okvirima se savršeno uklapaju u krajolik sa planinama i peskom.
Pročitajte i:
16 drevnih građevina koje su odolele vremenu
Vuk Vučković: Beograd očima umetnika
Srpkinje osvojile Himalaje
