FOTO: NOVOSTI
Biografija
Anica Savić Rebac rođena je u Novom Sadu u porodici intelektualaca 1892. godine. S obzirom na to da je bila jedino dete u porodici, od najranijeg detinjstva sve je bilo podređeno njoj i njenom obrazovanju.
Osnovnu školu završila je u Novom Sadu u Srpskoj osnovnoj školi, a zatim je pohađala Srpsku pravoslavnu višu devojačku školu i privatno Srpsku pravoslavnu veliku gimnaziju. Nakon toga, sa roditeljima odlazi u Beč gde upisuje klasičnu filologiju na Filozofskom fakultetu. Sa početkom Prvog svetskog rata prinuđena je da se vrati u Novi Sad, a tek 1920. godine dobija diplomu Univerziteta u Beogradu.
Početkom 1920-ih godina udaje se za Hasana Rebca, a zatim se i seli u Beograd gde dobija posao profesora latinskog jezika u Trećoj ženskoj realnoj gimnaziji. S obzirom na to da je njen suprug radio kao službenik Ministarstva vera Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, dosta su putovali i često se selili pa su tako dobar deo života proveli i u Skoplju. Međutim, Beograd je ipak ostao njihov grad u koji se ponovo vraćaju tokom Drugog svetskog rata.
Anica je dobila zvanje doktora nauka 1932. godine, a tek 1946. godine dobija posao na Univerzitetu u Beogradu na kome predaje istoriju rimske književnosti i latinski jezik do smrti.
Anica Savić Rebac ubila se 1953. godine, nakon smrti svog supruga Hasana Rebca.
FOTO: KBC
Književni i naučni rad
Kao mala, Anica Savić Rebac bila je okružena učenim ljudima tog vremena pošto joj je otac bio ugledni književnik, tako da je bilo neminovno da se i sama zainteresuje za književnost. Međutim, niko nije ni slutio da će postati "čudo od deteta".
Svoje prve pesme objavljuje sa 12 godina u časopisu "Brankovo kolo", a njen prvi objavljeni prevod je prevod Bajronovog teksta "Noćni prizor kod Rima". Nakon toga nastavlja da piše pesme i da prevodi autore kao što su Tomas Man, Šeli, Pindar, ali i da objavljuje svoje eseje.
Jedan je od osnivača avangardnog časopisa "Dan", a sarađuje i sa "Letopisom Matice srpske", "Srpskim književnim glasnikom", časopisom "Misao" i mnogim drugima. Osnovala je Jugoslovensku granu Internacionalne federacije univerzitetski obrazovanih žena čiji je cilj bio odbrana interesa visokoobrazovanih žena. Zalagala se za ženska prava, međutim nije pokazivala onaj bunt kao mnoge pre i posle nje, jer je odrasla uz podršku svoje porodice i prijatelja. Čak i mizoginija sa kojom se susrela sredinom modernog 20. veka, a koja je bila ravna onoj neprosvećenog patrijarhalnog društva, nije uspela da u njoj probudi poznati feministički revolt.
Prvu zbirku pesama objavila je tek 1929. godine, a zatim se okrenula prevođenju, pisanju eseja i naučnom radu. Knjigu "Pretplatonska eratologija" objavljuje 1932. godine, a 1936. godine objavljuje delo "Platonska i hrišćanska ljubav".
“Pretplatonska eratologija” predstavlja njenu doktorsku disertaciju, a zamišljena je kao prvi deo trilogije “Orfečko-platonsko-neoplatonska učenja o erosu i njihov uticaj na srednji vek, poglavito na Dantea”. U njoj je obrađena geneza pojma Erosa od njegovih početaka do Platona. Učenje o Erosu dopunjeno je u nedovršenoj studiji “Antička estetika i nauka o književnosti: studija o njenom razvoju od početaka do Aristotela”. Studije “Platonska i hrišćanska ljubav” i “Ljubav u filozofiji Spinozinoj” upotpunjuju njenu zamisao o predstavljanju ideje erosa.
Osim toga, objavljene su i brojne njene studije, među kojima i one koje su se odnosile na prisustvo starih filozofskih, mističkih i gnostičkih učenja u Njegoševom spevu “Luča mikrokozma”, a koje su objedinjene u zbirci “Helenski vidici” objavljenoj posthumno.
Pisala je brojne eseje o srpskim piscima, a neke od njenih pesama našle su se u antologijama modernih pesništva.
Neki od njenih najznačajnijih prevoda su "Smrt u veneciji" Tomasa Mana, "Minhauzen: njegova putovanja i pustolovine" E. D.Munda, "O prirodi stvari" Lukrecija, kao i Njegoševa "Luča mikrokozma" koju je prevela na engleski i nemački jezik. Osim toga, prevodila je i dela antičkih i modernih nemačkih autora.
Nakon njene smrti objavljena su dela "Antička estetika i nauka o književnosti” i sedam knjiga njenih "Sabranih dela".
Ljubav veća od života
Anica i Hasan bili su u skladnom braku od 1921. godine, iako je njihov brak naišao na osudu i sa jedne i sa druge strane. Naime, iako su bili slični po staležu i obrazovanju, bili su različiti po veri - Hasan je bio musliman, a Anica hrišćanka. Međutim, to njima nije predstavljalo prepreku da razviju skladan odnos pun ljubavi i poštovanja. I posle mnogo godina braka, svi su svedočili o izuzetnoj ljubavi između njih. Nisu imali dece, a njihova materijalna situacija često je bila na nezavidnom nivou. Postoji podatak i da su jedan deo svog života proveli u učionici.
Kada je Hasan umro, iste večeri Anica je pokušala da se ubije tako što je prerezala sebi vene. Ipak nije uspela zbog ubrizganog morfijuma koji je usporio krvarenje. Nakon toga, pokušala je da se ubije još dva puta, a treći put je i uspela u tome.
Pucala je sebi u srce, prethodno ostavivši oproštajno pismo:
"Ovo činim iz uverenja i u punoj lucidnosti intelekta i volje. To uverenje da život nije vredan življenja ako izgubimo najdraže biće poniklo je, takoreći, zajedno sa mnom, razvijalo se naročito pod uticajem antičkih shvatanja o samoubistvu i postalo jedna od odrednica moje životne koncepcije, od organskih zakona moje prirode. To ne znači da nisam volela život, da ga ne volim čak i u ovom času, ali baš zato ne želim da živim bedno. Život mi je darovao mnoge prednosti, pa i ovu poslednju da mogu umreti svesno i autonomno."
Njena smrt izazvala je veliko zaprepašćenje, uprkos tome što ju je sama Anica pre toga mesecima najavljivala. Sahranjena je sa svojim suprugom na Novom groblju u Beogradu par dana posle samoubistva, 9. oktobra 1953. godine.
